Kanserle mücadele: Avrupa nüfusunun %40'ı yakında etkilenebilir
Dünyada her dakika 20 insan tümör hastalıkları nedeniyle hayatını kaybediyor. Hesaplara göre 2035 senesine kadar AB’nin nüfusunun yüzde kırkının hayatını bir çeşit kanser hastalığı olumsuz etkileyebilir. Oncompass Medicine bu sene kanserle mücadele anma gününde – 4 Subat – geçenlerde Amerika’da yayımlanmış bir bilimsel bildirisiyle kutluyor, ki bu yazıda bir kanser hastasının başarılı Hedefe Yönelik Tedavisi ele alınmaktadır.
Oncompass Medicine şirketini kuran araştırmacı doktorları, Dr. István Peták ve Dr. Richárd Schwab hassas onkoloji alanında uluslararası düzeyde birer öncü görevini üstlenmekteler ve ekipleriyle uzun senelerdir kanser hastalarına yardım etmek amaçlı Kişiselleştirilmiş Hedefe Yöenlik tedaviler geliştirmek üzere faaliyet yürütmektedirler.
Oncompass Medicine bu amaçla yapay zeka tabanlı bir bilgisayar yazılımı geliştirmiş ve bu program hekimlere kanser hastaları açısından en etkili terapiyi seçmekte yardımcı olur. Oncompass Medicine ekibinin geçenlerde Amerikan Onkoloji Derneği’nin klinik onkoloji içerikli "Journal of Clinical Oncology" adlı dergisinde bir bilimsel makalesi yayımlanmıştır. Bu makale başarıyla sonuçlanan bir kanser hastanın Hedefe Yönelik tedavisini anlatmaktadır.
Dr. István Peták, OCM bilimsel direktörü şunu vurguladı: „Amerika’da yayımlanmış olan bilimsel makalemiz detaylı olarak anlatır ki tümörde mevcut olan gen bozulmalarının tıbbi ve bioinformatik analizine dayanarak hastaya en etkili, kişiselleştirilmiş, hedefli tedavileri seçmek yöntemi nasıl seçilebilir, hatta bu yöntemle tümöre yol açan sebepleri bile öğrenmek mümkündür.
Bu derleme moleküler diagnostik ve yapay zekanın önemine ek olarak moleküler tumorboard'un önemine de dikkat çeker ki bu kurul onkoloji uzmanları, cerrahlar, radyoloji uzmanları, moleküler biyoloji uzmanları ve moleküler farmakoloji uzmanlarının sıkı işbirliğini sağlamaktadır.”
Hedefe yönelik tedavi yardımıyla tümör küçüldü.
Bilimsel derlemeye göre, 2015 senesinde 70 yaşındaki bir kanser hastanın kafasında, kulaklar arkasındaki bölgede epitelyum kanseri tespit edilmiş. Başarılı geçen ameliyat ve radyasyon tedavisine rağmen hastalık 2016 senesinde kanser tekrarlamıştır. Bu sefer kemoterapi ile tedavi edildi ancak bu sadece tümörün büyümesini yavaşlatmaya yaradı.
Bu durumda hastaya moleküler diagnostik testi yapıldı ki bu eylem sonucunda baş-boyun tümörlerinde genelde önemli rol oynayan PIK3CA genin çoğalması tespit edildi. Hastanın tedavisiyle ilgilenen tıbbi ekip bu mevzuyu danışmak üzere ilk defa Oncompass Medicine uzmanlarıyla bir araya geldi. Bu oturuma „Molecular Tumorboard” ismi verildi ve kişiselleştirilmiş tedavi yöntemleri belirlemek amacıyla bir araya geldiler.
Ayrıca Kişiye Özel tedaviyi seçmelerine yardımcı olmak için Oncompass tarafından geliştirilen yapay zeka tabanlı bir yazılım olan Realtime Oncology Treatment Calculator'ı kullandılar. Birlikte, modifikasyona uğramış olan PIK3CA genine bağlı bir gen üzerinde hareket eden hedeflenmiş bir ilaç seçtiler. Hedefe yönelik tedavi, tümörün küçülmesine yardımcı oldu. İyileşme, tümörün yeniden büyümeye başladığı 2018 yılının ortasına kadar sürdü. O zaman, tümör kurulu bir çok genli moleküler tanı testi yapmaya karar verdi, çünkü bir tümör sadece bir değil, ortalama olarak dört ila beş gen kusurundan kaynaklanır ve bu durumda o zamana kadar sadece bir gen kusurunun farkındaydılar.
Bu çok genli teşhis önceden bilmediğimiz 14 adet gen hatası belirledi.
Bunların arasında bilgisayarla yapılan analiz beş genin biyolojik anlamda etken olduğuna büyük olasılık verdi. Buna dayanarak uzman ekibi MEK denilen geni bloke etmek için yeniden bir Hedefe Yönelik tedavi belirledi. Bu kombine tedavi üzerine tümör adeta ortadan kayboldu. Kombine tedaviyi altı ay daha devam ettirdiler, 2019 ortasına kadar. Bunu takiben hastaya sadece bir ilaç vererek tümörün tekrar büyümesini engelleyebildiler. Genlerde bulunan mutasyon türlerinin biyoinformatik analizi, gen kusurlarının büyük olasılıkla sigara, alkol veya hastanın hastalık için aldığı diğer ilaçlardan ziyade UV radyasyonundan kaynaklandığını gösterdi.
Pek çok Prestijli ödül
Oncompass Medicine bu Yapay Zeka Tabanlı Yazılımı (Realtime Oncology Treatment Calculator) geliştirmesinden dolayı pek çok yerli ve uluslararasi innovasyon ödülü kazandı. 2019 senesinde Amerikan Klinik Onkoloji Derneği’nin (ASCO) ödülüne layik görüldü, ayrıca Get in the Ring! Yarışmasını kazandı. 2020 senesinde ise Informatik Inovasyon Ödül’ünü ve Gyúrós Tibor ödülünü aldı, 2021 senesinde de - Avrupa en çok beklentimiz olan teknoloji yatırımı – Geleceğin Tekboynuzu ödülünü kazandı. Bu madalya Dr. István Peták’a tam bir sene önce, kanserle mücadele anma gününde Avrupa Komisyonu Araştırma ve Inovasyondan sorumlu komiser tarafından sunuldu.
